Cronfa Adfywio Cymunedol y DU

Gyda’r prosiect i’w gwblhau erbyn gwanwyn 2023 mae gwaith ar saith allan o’r wyth llwybr eisoes yn tynnu tua’r terfyn – llwybrau sy’n amrywio o 1.5 milltir i 12 milltir o hyd. Drwy gwella’r llwybrau sydd eisoes yn bodoli, eu cydgysylltu a’u gwneud yn fwy hygyrch i gerddwyr o bob gallu – o bobl ag anableddau, i rai sy’n gwthio pram, i heicwyr profiadol ar wyliau cerdded.

Taflenni ac arwyddion gyda chodau QR y gall cerddwyr eu sganio i ddysgu mwy am dreftadaeth a bywyd gwyllt Dyffryn Dyfi wedi ei creu.

Lle nad oedd yn bosib i berchnogion tir wneud gwaith y llwybrau ar tir eu hunain, penodwyd contractwr lleol i wneud y gwaith, fel bod y budd ariannol yn aros o fewn economi ardal Mawddwy.

Lansiwyd y llwybrau cerdded yn swyddogol ar 6 Rhagfyr gan y gyrrwr ceir rali rhyngwladol Elfyn Evans, sy’n dod o’r ardal. 

Un sydd wedi derbyn cefnogaeth drwy’r cynllun yw Canolfan Gymunedol Porthi Dre, Caernarfon. Drwy derbyn asesiad Tystysgrif Perfformiad Ynni ar yr adeilad cymunedol  (graddfa D). Mae hefyd wedi cael asesiad to i ganfod cyflwr y to presennol yn fewnol ac yn allanol. Mae'r adeilad wedi ei adnabod gan y prosiect i dderbyn buddsoddiad o £16,080 a fydd yn mynd tuag at osod paneli solar. Bydd y gwaith yn dechrau yn fuan yn y flwyddyn newydd,  mae’r hwb cymunedol yma hefyd wedi buddsoddi mewn cegin fasnachol sy’n eu galluogi i ddarparu hyd at 150 o brydau bob dydd. Mae'r paneli yn mynd i gyfrannu'n sylweddol at lleihau costau rhedeg y gegin.

Bydd gosod paneli solar yn cynyddu sgôr EPC y ganolfan gymunedol a bydd yn dangos sut y gall buddsoddi mewn technolegau glân ac atebion newydd gyfrannu at ddatrysiadau datgarboneiddio.

Trwy gyfuno awgrymiadau cefnogol yr Academi Ddigidol Werdd gyda syniadau’r cwmni ei hun, mae’r gwelliannau posibl a gafodd eu hadnabod yn cynnwys gosod paneli solar ar do’r swyddfa, gwydr dwbl ar ffenestri cabanau’r safle, gwresogydd llosgi coed yn y pencadlys ac ystyried newid o diesel i biodiesel.

Y dull a’r amserlen a ddymunir gan Tom James Construction yw symud mor gyflym â phosibl i weithredu'r prosiect hwn, a gwneud hynny o fewn y cyfnod 2022/23, yn dibynnu ar argaeledd lleol biodiesel. Yr amserlen a ddymunir ar gyfer cwblhau'r prosiect hwn yw 2 flynedd a'r dyddiad cau a ddymunir yn 31/12/2023.

*GC – enw yn cael ei warchod

Astudiaeth achos - Cyngor Tref Cricieth wedi gweithio gyda’r Fforwm Busnes er mwyn comisiynu astudiaeth ddichonoldeb i gael barn busnesau, mentrau, grwpiau, ac aelodau’r gymuned, ar sut yr hoffent wella nifer yr ymwelwyr ar y stryd fawr ac annog mentergarwch lleol.

Mae syniadau yn cynnwys:

• Creu "archfarchnad rithiol" yng Nghricieth lle byddai posteri ym mhob siop yn dangos lle mae nwyddau gwahanol ar gael yn y dref. Byddai siopwyr yn cyfeirio cwsmeriaid at siopau eraill yn y dref am nwyddau nad oedd ganddyn nhw.

• Creu Marchnad Awyr Agored artisan yn y dref a gwella ansawdd y stondinau ar y Diwrnodau Ffair blynyddol ym mis Mai a Mehefin.

• Cydweithredu rhwng busnesau i nodi a gwella gwasanaethau cyflenwi presennol gyda chynnyrch ychwanegol ar y stryd fawr – ac ystyried y potensial ar gyfer siopau dros dro mewn siopau gwag – neu rannau o gaffis/gofod arall.

• Cynllun Cerdyn Teyrngarwch.

• Prosiect Ap Stryd Fawr ar gyfer pob busnes yn y dref sy'n cynnwys ble i brynu, opsiynau ar gyfer danfon cartref neu glicio a chasglu. Mae’r astudiaeth ddichonoldeb wedi  nodi'r costau a'r adnoddau sydd eu hangen i weithredu'r syniadau a ffefrir.

Yn ei 20au wedi'i eni yn Ynysoedd y Philipinau ond wedi bod yn y DU ers pan oedd yn flwydd oed.  

I gychwyn oedd Richard yn ymweld â thîm Gwynedd Ddigidol yn Nolgellau,  cyn iddo ddod yn bencampwr digidol ar gyfer y rhaglen yn wirfoddol, ac yn medru ei ychwanegu ar ei CV.

Cyn i un o bencampwyr digidol llawn amser Gwynedd Ddigidol adael, fe wnaeth Tim Gwynedd Digidol annog Richard i ymgeisio am y swydd. Cynigiwyd y swydd iddo ar ôl bod yn ddi-waith am rai blynyddoedd ac mae bellach yn aelod parhaol o’r tim. Fel bron iawn pawb arall ym mhob rhan o’r wlad, gafodd amser anodd yn ystod clo’r cyfnod Covid. Ond, mae wedi magu hyder ac yn awyddus iawn i helpu a chefnogi pobl i greu cyfeiriadau e-bost a chyfrifon Zoom fel y gallant gysylltu â ffrindiau, teulu, ac aros mewn cysylltiad â’r byd.

Mae'r astudiaeth wedi ei gwblhau ac wedi adnabod tri ardal o fewn Gwynedd sydd â'r potensial i weithredu SLES, sy'n paru cynhyrchiant trydan gyda defnydd lleol, gan wneud cymunedau'n llai dibynnol ar system grid ardal.

Mae Tanygrisiau, pentref yn Ffestiniog, wedi roi mlaen i ddefnyddio SLES drwy dair gorsaf ynni dŵr lleol, gan gryfhau'r cynlluniau blaenorol i ddiogelu mynediad yr ardal at ynni'r ardal.

Mae'r astudiaeth dichonoldeb hefyd wedi cyflymu cynlluniau i ddatganoli'r broses o gynhyrchu ynni ar gyfer canolfan ddatgarboneiddio bresennol ym Mhenygroes, sy'n cael ei ddefnyddio ar gyfer hyfforddi i osod a chynnal offer i ddatgarboneiddio cartrefi. 

Yn ogystal, mae cynllun cysyniad newydd wedi ei nodi yn ystod yr astudiaeth i drydaneiddio systemau gwresogi mewn adeiladau cymunedol, fel ysgolion a chanolfannau hamdden yng Nghaernarfon, gyda chwmpas posib i efelychu'r cynllun ym Mhorthmadog, Pwllheli, a Thywyn.

Bydd y cyfleoedd ar gyfer SLES a gwresogi di-garbon yn golygu y bydd cymunedau'n llai dibynnol ar welliannau seilwaith grid drud sydd eu hangen yn aml mewn ardaloedd gwledig. Mae hyn yn arwain at amrywiaeth o fuddion lleol, megis buddsoddiadau mewn swyddi newydd ar gyfer cyflenwi, gosod a chynnal a chadw'r systemau newydd hyn yn ogystal â lleihau costau ynni i'r gymuned.